Sinds afgelopen vrijdag (25/08/2023), moeten verscheidene bedrijven uit de tech-industrie zich onderdanig maken aan een nieuw pakket regels dat rechtstreeks uit Brussel naar ze toe komt gezonden. De Digital Services Act (DSA) klopt op de deur en zal zich kenbaar maken in uw online-leven. De grootste onlinediensten die we bijna allemaal gebruiken zullen er alles aan doen om te zorgen dat deze nieuwe ontwikkelingen zo feilloos mogelijk verlopen. Consumenten en gebruikers moeten er vooral zo min mogelijk van merken. Maar wat gaat dit eigenlijk voor ons als websurfers betekenen?
Daarover is de Rijksoverheid in ieder geval zo beknopt mogelijk:
“Desinformatie en transparantie
Via de DSA wordt het online platforms verboden om nog langer advertenties te personaliseren op grond van bijvoorbeeld geloofsovertuiging of seksuele geaardheid. Aan minderjarigen mogen helemaal geen gepersonaliseerde advertenties worden getoond. Daarnaast biedt de DSA ook de mogelijkheid om burgers beter te beschermen tegen desinformatie, nepnieuws en schendingen van grond- en mensenrechten. Verder moet deze wet zorgen voor meer transparantie. Door rapportageverplichtingen en de toegang tot data voor onderzoekers beter te regelen, komt er meer inzicht hoe grote platformen werken.”
Ze vervolgen met een kleine waslijst aan bedrijven die hier vrijwel meteen mee te maken zullen krijgen:
Zeer grote online platforms:
Alibaba AliExpress
Amazon Store
Apple AppStore
Booking.com
Google Play
Google Maps
Google Shopping
Snapchat
TikTok
Wikipedia
YouTube
Zalando
Zeer grote online zoekmachines:
Bing
Google Search
Ik hoor u al denken: “Deze lijst vertegenwoordigt misschien wel 50% van mijn gehele leven.” De weg vinden met Google Maps, kleding kopen bij Zalando en een ongezouten mening over dat alles tikken op Twitter (nu X). Allemaal hebben we met deze diensten te maken, en de Europese Commissie steekt een dikke vinger in de pot. Ursula von der Leyen (Voorzitter v/d Europese Commissie) levert hiermee een succesvolle start van het project aan, en mag hoogstwaarschijnlijk nog even door.
Voor de onoplettende lezer klinken de maatregelen die genomen gaan worden op het eerste gezicht begrijpelijk, wellicht zelfs geruststellend. Maar na het bestuderen van wat dit in de praktijk zal betekenen, zou er bij iedereen een grote alarmbel moeten afgaan. Het klinkt allemaal behoorlijk zorgwekkend en abstract, vooral omdat de DSA zo enorm weinig aandacht heeft genoten in de media. In Nederland hebben we eigenlijk maar één of twee goede journalisten die zich bezighouden met het onderwerp. Arno Wellens probeert al langer te waarschuwen voor de macht van de Europese Commissie, en de onmacht van het Europees Parlement dat haar zou moeten kunnen controleren. Dit soort ondemocratische regelpakketten zijn de EU Commissie niet vreemd, weten we uit de Coronaperiode.
Eigenlijk lijkt het wel alsof de Coronaperiode en het gevoerde Coronabeleid een waarschuwing waren voor dat wat we nu meemaken. En waarom de DSA een zeer betreurenswaardig ding is. Het woord “bescherming” is in deze de grote rode vlag. Wanneer dit woord afkomstig is van een overheidsinstantie die haar burgers tegen wil en dank heeft willen beschermen, moet men zich zorgen gaan maken. Mondkapjes, anderhalve meters, schoolsluitingen, avondklokken. Ze waren er om ons te beschermen. En ook deze maatregelen werden ons opgelegd, in plaats van voorgesteld. Er mag geen twijfel over bestaan dat de DSA niet gericht is op de bovenstaande bedrijven en hun diensten, maar op onszelf, de gebruikers van die diensten. Het is immers onze data die de Europese Commissie gebruikte om de DSA vorm te geven.
“De platforms zijn aangewezen op basis van de gebruikersgegevens die zij uiterlijk 17 februari 2023 moesten publiceren.”
Data is kennis. En kennis is goud. Zeker wanneer je als overkoepelend overheidsorgaan met democratische lidstaten alleen maar data over je burgers verzamelt, en hen nooit diezelfde dienst hoeft te bewijzen.
Ons gedrag in de échte wereld werd veranderd tijdens de Coronaperiode.
Nu is ons online-gedrag aan de beurt.
De eerste chatgroepen waarin “desinformatie” gedeeld wordt, zijn intussen al opgeschort. Geen ME nodig om demonstranten van het museumplein te jagen. Een druk op de knop en een chatgroep van duizenden deelnemers en gigabytes aan data wordt onschadelijk gemaakt. Opgeruimd staat netjes, zogezegd. Ergens moet het adagium “vrijheid van meningsuiting” toch bij de Europese Commissie op tafel gevallen zijn. Zo niet bij een regering van één van de EU-lidstaten. Maar kennelijk wordt er (nog) te weinig waarde aan gehecht. Waarschijnlijk omdat er (nog) te weinig van begrepen wordt.
Aan iedere Europese burger de taak om de DSA goed door te lezen, te begrijpen wat er staat. En zich af te vragen of het verzamelen van data door zijn/haar overheid middels een digitale Coronatest wél iets is om tegen te ageren. Wellicht worden internetbrowsers als DuckDuckGO of Brave wel populairder dan ooit.
Hoewel, in een samenleving die nog niet écht met enige verbazing kijkt hoe weilanden worden ingeleverd voor gigantische datacentra, is dit wellicht wensdenken.
Alles wat wij deden, doen en zullen gaan doen, dat doen wij Samen Voor Nederland.
Denzel Olde Kalter
